Được phóng lên vào ngày 24/04/1990, ban đầu Hubble bị xem là một thất bại. Thấu kính chính của cỗ máy quang học này bị lệch đi khiến nó trở nên "cận thị" khiến NASA mất mặt trước giới truyền thông. Ba năm sau, cơ quan hàng không vũ trụ này cố gắng khắc phục lỗi lầm bằng cách thực hiện một chuỗi các nhiệm vụ sửa chữa đầy tham vọng ở ngoài không gian. Tại thời điểm đó, đây là một trong những nhiệm vụ phức tạp nhất mà NASA từng phải đối mặt, chỉ sau các nhiệm vụ đưa người lên Mặt Trăng, vì tính rủi ro thất bại rất cao.
May thay, NASA đã thành công. Đến 1994, Hubble hết bị "cận" và đã bắt đầu "sự nghiệp" của mình. Kể từ đó, Hubble trở thành tượng đài sống để khám phá và tìm hiểu vũ trụ của loài người. Cho tới hiện tại, NASA đã thực hiện thêm nhiều lần nâng cấp và sửa chữa Hubble khác, giúp tăng cường năng lực quan sát của cỗ máy này hơn nữa.
1/4 thế kỷ đã qua, Hubble đã thể hiện những dấu hiệu "tuổi già". Giới khoa học dự đoán nó sẽ còn hoạt động được cho tới 2020, sau khi "người thừa kế" - kính James Webb - được đưa lên không gian vào 2018. Vẫn chưa rõ sau cùng NASA sẽ làm gì với Hubble. Nhưng từ giờ cho tới lúc ngưng hoạt động, chắc chắn Hubble sẽ còn mang về nhiều đóng góp nữa cho ngành thiên văn và vũ trụ học thế giới.
Sau đây là một số bức ảnh ấn tượng nhất từng được chụp bởi Hubble.
Đây là bức ảnh ăn mừng chính thức sinh nhật thứ 25 của Hubble, có tên Pháo hoa giữa trời đêm (Celestial Fireworks). Chính giữa tấm ảnh là cụm sao Westerlund 2, được đặt tên theo nhà thiên văn người Thuỵ Điển Bengt Westerlund khi ông phát hiện ra chúng hồi thập kỷ 1960. Westerlund 2 có khoảng 3.000 ngôi sao, cách Trái Đất 20.000 năm ánh sáng.
Chong Chóng (Pinwheel), dải ngân hà xoắn ốc này nằm cách chúng ta 25 triệu năm ánh sáng. Nó có kích thước rất lớn, khoảng cách ở hai ngôi sao đối diện cách nhau khoảng 170.000 năm ánh sáng.
Những đám bụi khí đang xoắn vào điểm màu trắng chính giữa là tàn tro của một ngôi sao đã chết. Hình ảnh này được chụp vào 2002. Ngôi sao trong ảnh này ở khá "gần" Trái Đất, khoảng 690 năm ánh sáng.
Đám bụi khí hydrogen đầy ma quái này là nơi mà những ngôi sao mới sẽ ra đời. Nhìn chúng không khác gì các lò ấp trứng, nơi ươm mầm các sao "bào thai". Tất cả chúng được gọi chung là tinh vân Đại Bàng (Eagle).
Cách đây 2 năm, bức ảnh tinh vân Đầu Ngựa (Horsehead) chính là "quà sinh nhật" của Hubble với mức độ chi tiết đáng nể.
Mộc Tinh là hành tinh có rất nhiều vệ tinh. Trong ảnh là một số vệ tinh của sao Mộc khi nó quay về hướng Mặt Trời với các bóng của vệ tinh nằm trên bề mặt nó. Tuy vậy những chấm đen ở giữa bức ảnh là vệ tinh Ganymede và Callisto của hành tinh này.
Bức ảnh như tranh khảm mosaic này thuộc về tinh vân Con Cua (Crab). Đây là phần còn lại trải dài suốt 6 năm ánh sáng của một của ngôi sao đã chết.
Hình ảnh một tinh vân khác và bạn thấy nó giống với cái gì? Đây là lần đầu tiên các nhà thiên văn ghi nhận được hình ảnh như vậy và họ gọi nó là tinh vân Mắt Mèo (Cat's Eye).
Sau khi ghép tất cả các phổ màu của Chiếc Nhẫn (Ring) vào, Hubble đã cho ra hình ảnh thực sự của tinh vân này. Nó thuộc chòm sao Lyra và cách Trái Đất 2.000 năm ánh sáng.
Một phần của chòm sao Nhân Mã (Sagittarius). Đây là các tinh vân Omega và Swan khi được chụp vào 1990 và là một lò "ấp sao" đang hoạt động.
Ảnh của Thổ Tinh được chụp ở mọi quang phổ mà Hubble có được (tử ngoại, hồng ngoại, khả kiến) khi nó đang ở góc nghiêng 27 độ so với Trái Đất, góc nghiêng lớn nhất của hành tinh này.
Bức ảnh đám bụi khí xoắn ốc này được cho đã gợi ý cho Vincent Van Gogh vẽ lên bức Đêm Đầy Sao (Starry Night). Nhưng nhìn nó cũng khá giống bức vẽ chòm sao Bọ Cạp của hoạ sỹ Kagaya rất quen thuộc với nhiều bạn trẻ.
Một ảnh ghép nhiều quang phổ khác của một tinh vân, một chòm sao cùng một số thiên hà xa xăm khác ở phía sau.
Bức ảnh thiên hà Xoáy Nước (Whirlpool) cho thấy các ngôi sao đang ra đời (các chấm màu đỏ). Bụi ở chính giữa thiên hà được cho là đang bị hút vào trong lỗ đen khổng lồ của thiên hà này.
Hai thiên hà xoắn ốc đang va chạm vào nhau.
Tấm ảnh cuối, cũng để mừng sinh nhật thứ 21 của Hubble, có tên Bông hồng của các thiên hà (Rose of Galaxies) được lấy cảm hứng từ hình ảnh xoắn ốc tựa như hoa hồng của một số thiên hà.
Tiếng Việt
English
